Vui khỏe
Mô tả tóm tắt bài học
Ai cũng mong muốn có một cơ thể khỏe mạnh cả về thể chất và tinh thần, nhưng những thói quen, lối sống không lành mạnh ngày càng phổ biến hiện nay đang tác động xấu đến sức đề kháng khiến cơ thể mắc nhiều bệnh lý mạn tính, nguy hiểm.
Mô tả nội dung bài học
1. Sức đề kháng là gì?
GS.TS. Lê Thị Hương, Viện trưởng Viện Đào tạo y học dự phòng và y tế công cộng, Đại Học Y Hà Nội cho biết, sức đề kháng chính là miễn dịch của cơ thể, là khả năng cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài như virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng... và tìm cách tiêu diệt nếu mầm bệnh đã xâm nhập vào cơ thể.
Nếu sức đề kháng kém, hệ thống miễn dịch suy yếu, cơ thể rất dễ mắc cảm cúm, cảm lạnh hay các bệnh lý đường hô hấp, tiêu hóa…
Sức đề kháng, hệ miễn dịch của mỗi người được hình thành, phát triển từ khi còn là bào thai cho đến khi trưởng thành và phụ thuộc nhiều vào nhiều yếu tố như gen, tuổi tác, giới tính, thói quen ăn uống và luyện tập.
Thực tế cho chấy, có những người sinh ra rất yếu nhưng chăm chỉ, chịu khó luyện tập, ăn uống khoa học, lành mạnh sẽ có sức đề kháng tốt, cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai. Ngược lại, có những trường hợp sinh ra khỏe mạnh nhưng ăn uống thiếu khoa học, ít vận động dẫn đến béo phì và nhiều hệ lụy với sức khỏe. Hoặc có người sinh ra khỏe mạnh do được thừa hưởng gen khỏe mạnh nhưng có người cứ thay đổi thời tiết thì bị dị ứng, hắt hơi, sổ mũi do gen dị ứng…
2. Tại sao sức đề kháng tốt là chìa khóa để chống lại bệnh tật?
Sức đề kháng hay hệ thống miễn dịch là một mạng lưới phức tạp gồm các cơ quan, tế bào và protein giúp bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng, đồng thời bảo vệ các tế bào của chính cơ thể. Bên cạnh đó, hệ thống miễn dịch lưu giữ hồ sơ về mọi vi khuẩn, virus… mà nó đã từng đánh bại để có thể nhận biết và tiêu diệt một cách nhanh chóng nếu vi khuẩn, virus... đó xâm nhập cơ thể một lần nữa.
Ngoài ra, sự bất thường của hệ thống miễn dịch có thể dẫn đến các bệnh dị ứng, suy giảm miễn dịch và rối loạn tự miễn dịch. Do đó, có thể nói, sức đề kháng tốt, hệ miễn dịch khỏe mạnh là chìa khóa để chống lại bệnh tật.
Tuy nhiên, để nâng cao sức đề kháng, tăng cường miễn dịch, ngoài yếu tố không tác động được như gen di truyền thì những yếu tố có thể tác động, thay đổi như lối sống, thói quen ăn uống, tập luyện... có vai trò quan trọng.
3. Biện pháp tăng cường sức đề kháng
Để tăng cường sức đề kháng, nâng cao miễn dịch, bạn cần thay đổi, cải thiện dinh dưỡng, thực hiện vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, tạo thói quen lối sống lành mạnh.
Người có lối sống điều độ, có chế độ dinh dưỡng hợp lý, không ăn quá nhiều... sẽ phòng ngừa được thừa cân, béo phì, các bệnh mạn tính không lây nhiễm như tăng huyết áp, tim mạch, đái tháo đường...
Người có lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu nhiều sẽ phải đối diện nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư...
Chính vì thế, ngay từ bây giờ, mỗi người cần thay đổi thói quen để tăng cường sức đề kháng, nâng cao miễn dịch giúp cơ thể khỏe mạnh, bằng cách:
Tập luyện: Thay vì ngồi nhiều giờ trước màn hình máy tính thì nên tập luyện thể dục, vận động thân thể, tập yoga... hay các hoạt động thể lực trung bình khoảng 150 phút mỗi tuần.
Chú ý chế độ dinh dưỡng: Dinh dưỡng cung cấp năng lượng và duy trì sức mạnh chogân, cơ với các nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu như chất đạm, chất béo, chất bột đường.
Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng còn cần cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết để cơ thể khỏe mạnh do các yếu tố này ảnh hưởng nhiều đến sức đề kháng. Chẳng hạn, nếu cơ thể thiếu vitamin C, A, D hay các khoáng chất như kẽm, sắt... sẽ làm giảm sức đề kháng và khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
Bổ sung nước và ngủ đủ giấc: Mặc dù cả quá trình hydrat hóa không bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh nhưng việc bổ sung đủ nước sẽ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, chức năng tim mạch, thận và hỗ trợ các hoạt động thể chất. Mỗi người trưởng thành dưới 65 tuổi nên uống 40ml nước/kg cân nặng/ngày.
Bên cạnh đó, giấc ngủ và tình trạng miễn dịch có mối quan hệ chặt chẽ. Nếu bạn ngủ đủ giấc, khoảng 7-8 tiếng mỗi đêm sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại bệnh tật tốt hơn.
Bài kiểm tra kiến thức
1. Sức đề kháng là gì?
2. Trong trường hợp sức đề kháng kém, hệ thống miễn dịch suy yếu, cơ thể chúng ta có thể mắc các bệnh nào?
3. Sức đề kháng, hệ miễn dịch của mỗi người phụ thuộc vào các đặc điểm nào dưới đây?
4. Tại sao nói sức đề kháng tốt là chìa khóa để chống lại bệnh tật?
5. Để nâng cao sức đề kháng, nâng cao miễn dịch, bạn cần phải làm gì?
6. Bạn cần tập luyện như thế nào để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể của mình?
7. Bạn cần áp dụng chế độ dinh dưỡng như thế nào để tăng cường sức đề kháng?
8. Việc ngủ đủ giấc mỗi đêm sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại bệnh tật tốt hơn. Vậy, bạn cần ngủ khoảng bao nhiêu tiếng mỗi đêm thì được coi là đủ giấc?
9. Những người có giấc ngủ ngắn hơn 6 tiếng mỗi đêm có khả năng bị mắc các bệnh lý nào cao hơn so với những người có giấc ngủ trên 6 tiếng mỗi đêm?
10. Việc nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp cơ thể tăng sức đề kháng lớn một cách tự nhiên, vì vậy, nếu bạn gặp khó khăn khi đi ngủ bạn nên làm gì để cải thiện giấc ngủ của mình?
11. Các cách để tăng sức đề kháng cho trẻ sơ sinh là gì?
12. Lưu ý nào sai về chế độ dinh dưỡng giúp trẻ tăng cường sức đề kháng?
13. Lưu ý nào sai khi sử dụng vitamin giúp tăng cường sức đề kháng?
14. Bạn có viết vitamin C có nhiều trong các rau củ và thực phẩm nào?
15. Một số nguyên nhân gây suy giảm sức đề kháng là gì?